در فصل های گرم سال مانند تابستان که دما تا حد زیادی افزایش می یابد و حرارت زیاد می شود،  افراد برای خنک کردن و متعادل کردن دمای محیط خود از وسایل خنک کننده ای مثل پنکه، کولر و کولرهای گازی یا اسپلیت استفاده می‌کنند. خیلی از افراد وقتی برای اولین بار نام کولر گازی را می شنوند سوالاتی شبیه به این که کولر گازی چیست  ؟ کولر گازی چگونه کار می کند ؟ انواع کولر گازی چست ؟ و ... نیز می پرسند که  در این  جا تصمیم گرفتیم تا پاسخ این سوالات را به شما بدهیم .  اول از همه باید بگوییم که کولر اسپیلت هایی که  این روز ها در اکثر خانه ها و ساختمان ها نیز مشاهده می کنید همان  نمونه ای از کولر کگازی ها می باشد و یا  جایگاه قبلی اسپیلیت ها استفاده زیادی از کولر پنجره ای ها میشد که ان هم نمونه ای از کولر گازی ها می باشد .  

به زبان ساده کولر گازی انرژی الکتریکی را گرفته و آن را به سرما تبدیل می کند. این تولید سرما و درواقع گرفتن گرما طی عملیاتی انجام می شود. در واقع کولر گازی بر خلاف اسم غلط انداز خود، با انرژی الکتریکی و برق باعث ایجاد سرما می شود نه با گاز!

تاریخچه کولرگازی

در سال 1840 میلادی اتفاقی بزرگ رخ داد.
جان گوری پزشک و مخترع در سال 1840 به این موضوع پی برد که هوای گرم باعث ایجاد بیماری‌های پوستی، مالاریا و تنگی نفس می‌شود.
خیلی از مردم به خاطر گرمای زیاد در فلوریدا جان خود را از دست دادند و در این شهر بیماری‌های زیادی شایع شد.
این امر باعث شد پزشک بزرگ شهر فلوریدا(جان گوری) برای حل مشکل بیمارستان تحقیقات خود را برای خنک کردن محیط شروع کند.
برای همین جان گوری دستور داد که در شهر فلوریدا مردم از سیستم‌های خنک کننده استفاده کنند.
اما سیستمی‌در آن زمان اختراع نشده بود که بتواند محیط خانه را خنک کند.

برای همین مردم نیاز داشتند که از یخ‌های بزرگ برای خنک کردن محیط استفاده کنند.
یخ‌های بزرگی که از دریاچه‌های یخ زده شمال ایالات متحده آمریکا قرار بود به فلوریدا برسد هزینه ی زیادی را در بر داشت.
از این رو جان گوری تصمیم گرفت که یک سیستم مصنوعی برای خنک کردن محیط بسازد.
برای اولین بار جان گوری توانست با ساخت یک کمپرسور آب و بخار را به یخ تبدیل کند.
این اولین جرقه ی تاریخ ساخت کولر گازی بود و در سال 1851 این اختراع به اسم جان گوری ثبت شد.

کولر گازی پنجره ای چیست و چگونه کار می‌کند

دلیل نامگذاری این نوع از کولر گازی‌ها این است که کولر گازی پنجره‌ای معمولا در قسمتی از پنجره نصب می‌گردند. کولر گازی پنجره‌ای که با نام Room Air Conditioner نیز شناخته می‌شود، از ابتدایی‌ترین مدل‌های کولر گازی به شمار می‌رود.

کولر گازی پنجره‌ای دارای دو بخش یا در اصطلاح یونیت است. یکی از یونیت‌های کولر گازی پنجره‌ای در داخل ساختمان و در قسمت پنجره نصب می‌شود و یونیت دیگر، در خارج از ساختمان قرار می‌گیرد. به یونیتی که در داخل ساختمان نصب می شود، یونیت داخلی یا Side Indoor گفته می‌شود و به یونیتی که در خارج از ساختمان قرار می‌گیرد، یونیت خارجی یا Outdoor Side می‌گویند.

یکی دیگر از انواع کولر گازی‌ها، کولر گازی پرتابل است که دارای ساختاری مشابه با کولر گازی پنجره ای می‌باشد، همانطور که از نام این نوع کولر گازی مشخص است، قابلیت حمل دارد و بیشتر برای محیط های کوچک مناسب است.

مزایایی که باعث می‌شود تا کولر گازی پنجره ای و پرتابل هنوز هم به عنوان یک انتخاب در نظر گرفته شود، هزینه پایین، مصرف انرژی نرمال و نصب آسان آن است به طوریکه برای نصب این نوع از کولر گازی، تنها به یک پنجره برای نصب احتیاج می‌باشد.

کولر گازی دو تکه یا اسپلیت

کولر گازی اسپلیت دو پنل داخلی و خارجی دارد که بخش داخلی آن را اوپراتور یا یونت داخلی و بخشی بیرونی آن را یونت بیرونی یا کندانسور می‌گویند. کولر گازی‌های اسپلیت معمولا روی دیوار نصب شده و دریچه تهویه هوا دارد. کولرهای گازی اسپلیت قابلیت تنظیم و تغییر دما متناسب با حرارت محیط را دارند و همین ویژگی‌ آن‌ها باعث شده تا محبوبیت بیشتری داشته باشند. همچنین کولر گازی یا اسپلیت‌ها قابلیت تنظیم زمان یا تایمر دارند و پس از زمان مشخص شده به‌طور خودکار خاموش می‌شوند.

کولر گازی چگونه هوای خنک تولید می کند ؟

در ابتدا مبرد وارد کمپرسور می شود و به وسیله کمپرسور فشار و دمای آن بالا می رود. سپس مبردی که به حالت گاز داغ فشار بالا درآمده وارد کندانسور می شود. کندانسور با انتقال حرارت از مبرد به محیط ، مبرد را از حالت گاز پرفشار به حالت مایع پرفشار تبدیل می کند. پس از آن مایع مبرد وارد شیر انبساط و یا لوله های مویین شده و فشار خود را از دست می دهد. در مرحله آخر مایع با فشار پایین وارد اواپراتور می شود. اواپراتور همان مبدلی است که با هوای محیط در تماس است. مبرد داخل اواپراتور با گرفتن گرمای محیط و تبخیر دوباره باعث خنک سازی هوا می شود. مبرد که به شکل گاز درآمده دوباره به کمپرسور بر می گردد تا این سیکل تکرار شود.

می توان گفت اصول کار تمامی دستگاههای تهویه مطبوع که از سیکل تبرید بهره می برند، اینگونه است.

معایب کولر گازی

کولر گازی و اسپلیت نیز همانند هر وسیله دیگری در کنار ویژگی های مفید و خاصی که دارند دارای معایبی نیز می باشند که در اینجا به چند مورد از معایبی که در میان کاربران بیشتر مطرح است اشاره می کنیم.

پر هزینه و گران قیمت
مصرف انرژی بالا که در مدلهای اینورتر تا حدودی این مشکل برطرف می شود
خشکی پوست با قرار گیری به مدت طولانی در زیر باد کولر گازی
خشکی چشم، مخصوصا برای کسانی که حساسیت چشمی دارند موجب خشکی، درد و خارش چشم می شود.
مواردی همچون تشدید مشکلات تنفسی، عفونت دستگاه تنفسی و حساسیت نیز ممکن است پیش بیاد